Zakopane, malownicze miasto w sercu Tatr, od lat przyciąga tysiące turystów z całego świata. Jednak nie wszystko jest tak idylliczne, jak mogłoby się wydawać. Mimo powszechnie pobieranej opłaty klimatycznej, jakość powietrza w Zakopanem pozostawia wiele do życzenia. Patryk Białas, radny z Katowic, postanowił wziąć sprawy w swoje ręce, składając skargę, która może zrewolucjonizować podejście do opłat turystycznych w Polsce.

Dlaczego Zakopane pobiera opłatę klimatyczną?

Opłata klimatyczna to temat, który od lat budzi wiele kontrowersji. Zasadniczo, jest ona pobierana w miejscowościach, które spełniają określone standardy jakości powietrza, oferując turystom czyste i zdrowe środowisko. Jednakże, w przypadku Zakopanego, normy te nie są spełniane. Powietrze w mieście, zwłaszcza w sezonie grzewczym, jest często zanieczyszczone przez smog. Mimo to, przez lata turyści byli zobowiązani do uiszczania tej opłaty.

Inicjatywa radnego Białasa

Patryk Białas, znany z zaangażowania w kwestie środowiskowe, dostrzegł nieścisłości w pobieraniu opłaty klimatycznej przez Zakopane. Jego działania skupiły się na podważeniu legalności tego działania. W wyniku jego starań, sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który wydał orzeczenie na korzyść Białasa, uznając, że miasto nie spełnia warunków uzasadniających pobieranie opłaty.

Decyzja sądu i jej konsekwencje

26 sierpnia 2025 roku NSA postanowił odrzucić skargę kasacyjną gminy Zakopane, co oznacza, że miasto nie ma prawa pobierać opłaty klimatycznej. To orzeczenie stanowi przełomowy moment, który może wpłynąć na politykę turystyczną w całym kraju. Dla turystów oznacza to potencjalne oszczędności podczas wizyt w Zakopanem, ale także szansę na bardziej transparentne i uczciwe praktyki pobierania opłat przez inne miejscowości.

Opłata klimatyczna a rzeczywistość

Pomimo niekorzystnej dla Zakopanego decyzji sądu, miasto nadal pobierało opłatę w wysokości 2 zł za każdą rozpoczętą dobę pobytu. Z danych wynika, że przychody z tego tytułu sięgają około 4,5 mln zł rocznie. Jednak zgodnie z prawem, taka opłata może być egzekwowana jedynie w miejscowościach, gdzie jakość powietrza jest zgodna z wymogami. Zakopane nie spełnia tych wymogów, co czyni pobieranie opłaty bezprawnym.

Co mogą zrobić turyści?

Dzięki orzeczeniu NSA, turyści mają prawo ubiegać się o zwrot niesłusznie pobranych opłat klimatycznych. Aby to zrobić, muszą zachować dowody wpłaty i być gotowi na potencjalne postępowanie sądowe. Warto również pamiętać o możliwości wyboru miejsc noclegowych, które respektują decyzję sądu i nie pobierają opłaty.

Jakie zmiany czekają Zakopane?

Orzeczenie NSA to sygnał dla Zakopanego i innych miejscowości turystycznych do przemyślenia swojej polityki dotyczącej opłat klimatycznych. Jeśli miasto zdecyduje się dostosować do wyroku, może to oznaczać większą przejrzystość i uczciwość wobec turystów. W dłuższej perspektywie może to zwiększyć atrakcyjność Zakopanego jako destynacji turystycznej i przyczynić się do poprawy jakości powietrza poprzez bardziej zrównoważone praktyki środowiskowe.